Γιώργης Παυλόπουλος - ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ;

    ΠΟΙΗΣΗ     

Εκδόσεις Κίχλη Kichli Publishing

Το εξώφυλλο της συγκεντρωτικής έκδοσης των ποιημάτων του Γιώργη Παυλόπουλου κοσμεί έργο του ποιητή. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει τον Μάιο από τις Εκδόσεις Κίχλη.

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ; ***

Στὸν Μιχάλη Πιερῆ

Ποῦ εἶναι τὰ πουλιά;

Ἀτσάραντοι καὶ λιάροι κι ἀητομάχια
συκοφάγοι καὶ κατσουλιέρες καὶ κοτσύφια
τσουτσουλιάνοι καὶ τσαλαπετεινοὶ καὶ τσόνοι
καλημάνες καὶ καλαντζάκια καὶ τσιμιάλια
τσιπιριάνοι καὶ τσικουλῆθρες καὶ σπέντζοι
τετεντίτσες καὶ τουρλουμπούκια καὶ κίσσες
καλοκερῆθρες καὶ σηκονοῦρες κι ἀσπροκώλια
μπεκανότα καὶ δοδόνες καὶ κωλοτριβιδόνες
ξυλοτρούπηδες καὶ σπίγγοι καὶ τρουποφράχτες
κοκκινονοῦρες καὶ τρυγονόλιαροι καὶ μυγουσάκια
γαϊταρίθια καὶ σβουρίτζια καὶ σγουρδούλια
θεοπούλια καὶ μυγούδια καὶ σπίνοι;

Ποῦ εἶναι ὁ Κοκκινολαίμης;

Ποῦ εἶναι τὰ παπιά;

Κρινέλια καὶ γερμάνια καὶ ψαλίδες
ξυλόκοτες καὶ μπάλιζες καὶ σουγλοκώλια
γερατζούλια καὶ ντελίδες καὶ μαυρόπαπα
ψαροφάγοι καὶ τουρλίδες καὶ ζαγόρνα
λαγοτουρλίδες καὶ τσιλιβίδια καὶ βουτουλάδες;

Ποῦ εἶναι ὁ Μολοχτὸς κι ὁ Πάπουζας
ἡ Ἀβοκέτα κι ὁ Καλαμοκανάς;
Ποῦ εἶναι
οἱ συκοποῦλες, οἱ βουλγάρες κι οἱ σιταρῆθρες
τὰ βατοπούλια, τὰ κουφαηδόνια κι οἱ ἀερογάμηδες
οἱ φάσες καὶ οἱ σπαθομύτες
τὰ κιρκινέζια κι οἱ χαλκοκουροῦνες;

Ποῦ εἶναι
ὁ μποῦφος, ὁ χουχουλόγιωργας κι ὁ κοῦκος
ὁ νυχτοκόρακας, ὁ γκιώνης κι ὁ καράπαπας;

Ποῦ εἶναι
τὰ ξεφτέρια, τὰ γεράκια καὶ οἱ ἀετοί;

Ποῦ εἶναι ὁ Ντρένιος, ὁ Καλογιάννης καὶ ὁ Μπέτος;

Ποῦ εἶναι οἱ Μαυροσκούφηδες;

~~~~~~~~~~~~~~~~

* Αναρωτιόμουν, από τότε που διάβασα το ποίημα «Πού είναι τα πουλιά;», τι είναι αυτό που μου προκαλεί δυνατή συγκίνηση. Σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο η ρυθμική οργάνωση του συνόλου, με την επανάληψη (σε παραλλαγή ) του ίδιου ερωτήματος, αλλά και η περίτεχνη ηχητική οργάνωση των επιμέρους ενοτήτων. Νομίζω ωστόσο ότι αυτό που κυρίως μου προκαλεί συγκίνηση είναι η αντινομική σύσταση του ποιήματος, μια και ή άρθρωσή του στηρίζεται σε δύο δομικά στοιχεία που το ένα υπονομεύει και αναιρεί το άλλο. Έτσι, τον κατάλογο με τις λαϊκές (ως επί το πλείστον) ονομασίες πουλιών που σφύζει από ζωή και ήχους, αντιστρατεύεται το μοτίβο «Ubi sunt» (Πού είναι;), που παραπέμπει βέβαια στην απώλεια και είναι γνωστό από την ευρεία χρήση του στη μεσαιωνική ελληνική και δυτική γραμματεία σε ελεγειακού ύφους ποιήματα. Η απόλυτη κατάφαση της ζωής, σε ένα από τα ωραιότερα καταλογικά ποιήματα που έχουν γραφτεί στη γλώσσα μας, και η βεβαιότητα της απώλειας συγχρόνως. 

Οπωσδήποτε ένα μέρος της γοητείας που ασκεί το ποίημα οφείλεται και στη συμβολική του υφή, στο γεγονός δηλαδή ότι μέσα από την εξαφάνιση ή τον θάνατο των πουλιών ο ποιητής μιλά ενδεχομένως για κάτι άλλο. Η προσπάθεια αποκωδικοποίησης του νοήματος του ποιήματος αποδεικνύεται ωστόσο απατηλή, ακόμη και αν ακολουθήσει κανείς τον δρόμο που ανοίγει ο, ομοίως καταλογικός και ελεγειακός, «Νεκρόδειπνος» του Τάκη Σινόπουλου. Το ποίημα αντιστέκεται σε κάθε μονοσήμαντη ερμηνεία - και έχουν διατυπωθεί αρκετές. Μου φτάνει η δραματική ταλάντωση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο και η υπέροχη μουσική του ποιήματος.